Głaz - pomnik w Chropaczowie - kamień pamiątkowy ku czci powstań śląskich w Świętochłowicach Chropaczowie przy ulicy Łagiewnickiej, w miejscu, w którym znajdował się kiedyś pomnik Powstańca Śląskiego.
Głaz ten (głaz narzutowy) wykopano prawdopodobnie podczas budowy Huty Guidotto w Chropaczowie. Ponieważ teren, na którym budowano hutę zapadał się, zdecydowano się na bardzo głębokie fundamenty dzięki czemu głaz odkryto i wydobyto na powierzchnię.
Latem 1938 ten polodowcowy eratyk był wieziony ulicą Kościelną na platformie, pod którą podkładane były pale. Platformę ciągnęły dwa traktory Lanz Buldog. Po wciągnięciu na górkę pozostawiono go na skwerku przy ulicy Łagiewnickiej 56. Ponieważ zbliżała się wojna mieszkańcy zbierali fundusze na doposażenie wojska i nie było już środków na dokończenie pomnika. Kamień pozostał w tamtym miejscu do 1940. Niemieckie władze postanowiły rozkruszyć pomnik, jednak gdy im się to nie udawało postanowiono wywieźć go na teren ogrodu jordanowskiego.
W 1959 decyzją władz Polski Ludowej kamień załadowano na platformę i przyciągnięto spychaczem na miejsce docelowe, gdzie stoi po dzień dzisiejszy. Miejsce to ozdobiono stosownie i w dniu 1 maja 1960 uroczyście odsłonięto.
Historia pomnika sprzed II wojny światowej
W 1918 roku po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, między innymi do Chropaczowa wjechało polskie wojsko pod dowództwem generała Kazimierza Horoszkiewicza. Na placu Wolności (dziś plac Tadeusza Zawadzkiego) przygotowano miejsce pod budowę pomnika. W tym to miejscu ważni ludzie z Chropaczowa przywitali w imieniu całej społeczności polskiego generała. Po powitaniu nastąpił akt wmurowania kamienia węgielnego pod przyszły pomnik – było to w czerwcu 1922. Pomnik ostatecznie odsłonięto 3 maja 1923.
Pomnik przetrwał do wybuchu II wojny światowej. We wrześniu 1939 roku pod nadzorem niemieckiego okupanta, rękoma pojmanych powstańców śląskich pomnik rozebrano. Po zakończeniu rozbiórki uczestniczących w nim powstańców śląskich rozstrzelano. Prawdopodobnie pomnik zatopiony został w którejś z glinianek na tak zwanej Ajsce, pokopalnianych hałdach w północnej części obecnych Świętochłowic.
przekaz ustny świadków tamtych wydarzeń
Należy pamiętać o tym, że Niemcy mścili się na ludności śląskiej, która 18 lat wcześniej brała udział w walkach powstańczych.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz